W stanie prawnym obowiązującym od 2014 r., przy świadczeniu usług budowlanych i budowlano-montażowych wymagających potwierdzenia fakturą, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą wystawienia faktury. Termin do jej wystawienia wynosi 30 dni od wykonania tych usług. Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych 7 zakryciem. Obliczenia nieodzowne do obmiaru będą wykonane w sposób zrozumiały i jednoznaczny. 6 Odbiór robót Ogólne ustalenia dotyczące wykonania robót budowlanych podano w pkt. 6 Specyfikacji technicznej nr ST-0.0. Wymagania ogólne. 6.1 Rodzaje odbiorów robót Aby otrzymać dotację, należy złożyć wniosek o płatność. Niezbędnym załącznikiem będzie prawidłowo sporządzony protokół odbioru robót wykonawcy. Jest to wymagane udokumentowanie przeprowadzonych prac w ramach programu Czyste Powietrze. Protokół odbioru robót wykonawcy nie będzie dla Ciebie straszny, jeśli uzbroisz się w Zgodnie z najnowszym stanowiskiem Sądu Najwyższego inwestor jest zasadniczo zobowiązany do odbioru robót budowlanych zgłoszonych do odbioru (art. 647 K.c.). Z czynności odbioru należy sporządzić protokół, w którym konieczne jest zawarcie ustaleń co do jakości wykonanych robót, w tym ewentualny wykaz wszystkich ujawnionych wad z PROTOKÓŁ WYKONAWCY ODBIORU ROBÓT/WBUDOWANIA realizacji przedsięwzięcia objętego protokołem wg umowy/ faktury/ rachunku nr: prac/ robót budowlanych. Odbiór robót budowlanych to obowiązek zamawiającego, do którego zgodnie z art. 647 Kodeksu cywilnego należy odbiór od wykonawcy przedmiotu zamówienia. Ponieważ w prawie brak przepisów regulujących procedurę przeprowadzenia odbioru robót od wykonawcy przez zamawiającego, jest to pojęcie szczegółowo regulowane w umowie o Do odbioru robót zanikowych Wykonawca robót przedłożył nast ępuj ące dokumenty: * 1) Wycinek (rzut poziomy) dokumentacji wykonawczej z zaznaczeniem lokalizacji odbieranego elementu robót, 2) Dokumentacja fotograficzna (stanowi ąca zał ącznik do protokołu odbioru robót zanikowych) 3) obmiar powykonawczy : 8K8skaU. Świadczenie usług budowlanych – podobnie jak wielu innych – wiąże się z właściwym ich udokumentowaniem. Przedsiębiorcy powinni zapoznać się między innymi z ustawą Prawo budowlane, a także z ustawą o podatku od towarów i usług, by wybrać najlepszy sposób opodatkowania i wiedzieć, jakie przepisy aktualnie obowiązują. Spis treści Usługi budowlane – definicja Usługi budowlane a stawka podatku VAT Usługi budowalne a faktura – kiedy i jak wystawić? Faktura za usługi budowalne a podzielona płatność Faktura za usługi budowlane – przykład z materiałem Faktura za usługi budowlane a przykłąd niewykonania prac Faktura za usługi budowlane – przykład powstania obowiązku podatkowego Usługi budowlane mogą być świadczone zarówno na rzecz osób prywatnych, jak i innych przedsiębiorstw czy instytucji. Takie rozróżnienie będzie miało chociażby znaczenie w ustaleniu, kiedy powstaje obowiązek podatkowy. Wszystkie tego typu kwestie reguluje ustawa o VAT. Wskazuje ona również to, jaka stawka podatkowa obowiązuje w przypadku wykonania określonej usługi. Wszystkie te kwestie są niezbędne do tego, by faktura za usługi budowlane dla osoby fizycznej czy prawnej była wystawiona właściwie. Usługi budowlane – definicja Choć ustawa o VAT odnosi się również do usług budowlanych, w żadnej jej części nie da znaleźć się definicji takich usług. By zrozumieć, czym są, i wiedzieć, jakie czynności się do nich zalicza, należy zapoznać się z ustawa Prawo budowlane. Budową określa się tu wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także jego odbudowę, rozbudowę lub nadbudowę. Roboty budowlane z kolei są uznane za prace, które polegają na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. W ustawie tej określono też różnice pomiędzy przebudową a remontem. Pierwszy termin odnosi się do robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego. Drugi natomiast to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji. Usługi budowlane a stawka podatku VAT Ustawa o podatku od towarów i usług określa miedzy innymi takie kwestie jak: kiedy podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę, jakie dane powinna ona zawierać czy jaki jest termin jej wystawienia. Ustawa omawia też kwestie związane z odliczeniem i zwrotem podatku czy obowiązkiem podatkowym. Można z niej też dowiedzieć się, jaka jest wysokość opodatkowania poszczególnych usług. Ile w takim razie wynosi podatek VAT na usługi budowlane? Podstawowa stawka wynosi 23%. Czy jednak w branży budowlanej zastosowano jakieś wyjątki? Jaki jeszcze VAT na usługi budowlane obowiązuje? Ustawodawca przewidział też możliwość zastosowania stawki obniżonej, wynoszącej 8%. W myśl ustawy obniżona stawka dotyczy budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy lub robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Jaka z kolei obowiązuje stawka VAT na usługi związane z robotami konserwacyjnymi budownictwa mieszkaniowego? Ustawa wskazuje, że również jest to 8%. Usługi budowlane a faktura – kiedy i jak wystawić? Firmy świadczące usługi budowlane mają obowiązek wystawiania faktury według jednej z dwóch podanych powyżej stawek. Jak jednak wystawić fakturę za usługi budowlane? Elementy, jakie powinien zawierać dokument określa art. 106e ustawy o podatku VAT. Do takich składowych należą między innymi: data wystawienia, kolejny numer, dane sprzedawcy i nabywcy wraz z nr NIP, wartość netto, kwota podatku VAT, wartość brutto. Trzeba pamiętać, że ustawa o podatku od towarów i usług traktuje usługi budowlane w sposób szczególny, jeśli chodzi o datę wystawienia faktury. Przedsiębiorcy mają na to czas do 30. dnia od daty wykonania usługi. Ponadto, zgodnie z przepisami, faktura za usługi budowlane może mieć na przykład dopisek podzielona płatność. Faktura za usługi budowlane przykład podzielonej płatności Kiedy przedsiębiorcy z branży budowlanej zlecają wykonanie różnych usług innym firmom, muszą zastosować mechanizm podzielonej płatności. Trzeba wiedzieć, że mechanizm ten stosuje się jedynie w przypadku transakcji dokonywanych na linii firma-firma, a nie firma-osoba prywatna. Jaka stawka VAT obowiązuje na usługi budowlane wykonywane przez podwykonawców? W tym przypadku obowiązującą stawką podatku jest także 23% lub 8%. Należy też pamiętać o tym, aby faktury VAT wystawiane na roboty budowlane objęte mechanizmem podzielonej płatności były właściwie oznaczone – na każdym egzemplarzu powinien znaleźć się dopisek „mechanizm podzielonej płatności”. MPP trzeba zastosować przy dokonywaniu płatności za niektóre nabyte towary lub usługi udokumentowane fakturą. Wymienia je załącznik nr 15 do ustawy o VAT. Wśród nich wyróżnia się np. roboty ogólnobudowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, prace tynkarskie, instalacyjne. Kiedy powinien być zastosowany MPP? Ustawodawca przewiduje kilka czynników. Gdy: wartość faktury przekracza kwotę 15 tys. zł; wykonywana usługa oznaczona jest symbolem PKWiU wskazanym w załączniku nr 15 do ustawy o VAT; sprzedawcą i nabywcą usługi jest podatnik VAT (sprzedawca musi być koniecznie podatnikiem VAT) Faktura za usługi budowlane – przykład usługi z materiałem Kolejnym przykładem, który trzeba rozpatrzyć, jest dostarczenie materiałów budowlanych potrzebnych do wykonania usługi – istotne jest tu, czy we własnym zakresie dostarcza je inwestor, czy usługodawca. Jak wystawić fakturę za usługę z materiałem? Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 stycznia 2018 rok wskazuje, że każda transakcja musi być rozpatrywana indywidualnie. Świadczący usługi budowlane muszą przede wszystkim określić, czy: wykonywana jest jedynie usługa, natomiast dostarczenie materiałów ma jedynie charakter dodatkowy, przede wszystkim dostarczany jest towar, usługi z kolei mają jedynie umożliwić późniejsze korzystanie z niego; dostarczenie materiału i wykonana usługa, np. montażu, są dwoma różnymi transakcjami. Jak wynika z tej interpretacji, najważniejsze jest więc określenie, czy przede wszystkim mamy do czynienia z usługą budowlaną czy z dostarczeniem materiałów. Faktura za usługi budowlane a przykład niewykonania prac Wystawiona faktura za usługi budowlane lub jakiekolwiek inne musi odzwierciedlać faktycznie wykonane czynności – jest to dokument potwierdzający zaistniałe zdarzenie gospodarcze. Co jednak zrobić w przypadku, gdy usługa nie została wykonana, a faktura już za nią wystawiona? Jak w takim przypadku rozliczyć podatek? Przepisy ustawy o VAT umożliwiają wystawienie faktury do 30 dni przed dokonaniem sprzedaży lub wykonaniem usługi. Co zrobić w przypadku, gdy mimo wcześniejszego wystawienia faktury usługa nie została zakończona? Jeśli dokument nie został przekazany zlecającemu, możliwe jest jego anulowanie. A co w przypadku, gdy usługa nie została wykonana, a faktura wystawiona i doręczona nabywcy? Wtedy nie można jej anulować, trzeba z kolei wystawić dokument korygujący. Faktura za usługi budowlane – powstanie obowiązku podatkowego Jeśli przedsiębiorca budowlany świadczy usługi na rzecz innego podatnika, data powstania obowiązku podatkowego jest równa dacie wystawienia faktury. Jeśli natomiast usługę wykonano dla osoby prywatnej, a nie dla podatnika VAT, wówczas obowiązek podatkowy za usługi budowlane powstaje z chwilą wykonania usługi. Problematyczne okazuje się jednak często wskazanie momentu zakończenia prac – zazwyczaj uznaje się za niego podpisanie dokumentu, jakim jest protokół odbioru robót budowlanych do faktury. Ustawa o VAT nie interpretuje tej kwestii. Rozstrzygająca może być jednak Interpretacja Ogólna Ministerstwa Finansów z 2016 r, w której można przeczytać, że „za datę wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy przyjąć datę faktycznego wykonania usługi, tj. dzień, w którym (...) doszło do faktycznego zakończenia prac lub ich części (…) nie należy wiązać momentu wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej ze spełnieniem formalności cywilnoprawnej, jaką jest podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego”. Obowiązek podatkowy VAT a data wystawienia faktury to więc niejedyne rozstrzygnięcie – w usługach budowlanych wszystko zależy od tego, na rzecz kogo oświadczone były prace. To jednak nie wszystko. Ustawa o VAT określa również kwestię związaną z otrzymaniem zaliczki – gdy usługodawca otrzyma część zapłaty przed wykonaniem usługi, to obowiązek podatkowy w podatku dochodowym za usługi budowlane powstanie w momencie jej otrzymania – wyłącznie w stosunku do otrzymanej kwoty. Masz firmę budowlaną? Dołącz do serwisu Building Companion i otrzymuj zlecenia na budowę domu ze swojego założyć swój profil na Budiling Companion? Wejdź na stronę dla Firm Wypełnij formularz Dostaniesz potwierdzenie założenia profilu oraz instrukcje, jak uatrakcyjnić swoją wizytówkę Wykonujemy roboty budowlane związane z kładzeniem tynków. Fakturzysta wystawił fakturę na podstawie protokołu odbioru robót budowlanych, w którym był taki zapis: data robót od 3 do 11 lipca 2017 r., data protokołu 1 sierpnia 2017 r. Z faktury wynika: data sprzedaży 11 lipca, a data wystawienia 1 sierpnia. Czy prawidłowo określił datę sprzedaży (wykonania usługi)? W deklaracji za jaki okres należy wykazać tę sprzedaż? Tak, fakturzysta prawidłowo określił datę sprzedaży (wykonania usługi), za którą należy uznać moment faktycznego zakończenia robót, a nie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Protokół potwierdza jedynie fakt wykonania tych usług, jednak nie przesądza o terminie i zakresie ich wykonania. Jeśli faktura została wystawiona na firmę, wówczas powinna być rozliczona w VAT w sierpniu 2017 r. Jeśli na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej – wówczas usługę należało rozliczyć w lipcu 2017 r. Szczegóły w dalszej części artykułu. W usługach budowlanych obowiązek podatkowy może powstawać na dwa sposoby, w zależności od statusu usługobiorcy. Jeżeli usługa budowlana została wykonana na rzecz niepodatnika (osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej), to obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wykonania usługi (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Jeśli natomiast usługa budowlana została wykonana na rzecz: podatnika podatku od towarów i usług lub podatnika podatku od wartości dodanej, lub podatnika podatku o podobnym charakterze, lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, wówczas – na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) w zw. z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – sprzedaż tej usługi powoduje powstanie obowiązku podatkowego z chwilą terminowego wystawienia faktury. Polecamy: Biuletyn VAT Aby data wystawienia faktury wyznaczała datę powstania obowiązku podatkowego, faktura musi zostać wystawiona: nie wcześniej niż 30 dnia przed wykonaniem usługi (art. 106i ust. 7 pkt 1 ustawy o VAT) i nie później niż 30 dnia od dnia wykonania usługi (art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT). Jeżeli podatnik w ogóle nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, czyli 30 dnia od dnia wykonania usługi. Tak wynika z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT. UWAGA! Jeżeli usługa budowlana została wykonana na rzecz niepodatnika, wówczas obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wykonania usługi. Jeśli natomiast nabywcą usługi jest podatnik, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą terminowego wystawienia faktury. Specyfika świadczenia usług budowlanych powoduje, że mogą one być również rozliczane częściowo. Wówczas – w przypadku usług przyjmowanych częściowo, o których mowa w art. 19a ust. 2 ustawy o VAT – 30-dniowy termin wystawienia faktury będzie biegł od dnia wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę. Ustalenie daty wykonania usługi budowlanej jest zatem kluczowe: w przypadku usługi wykonanej na rzecz niepodatnika – pod względem wyznaczenia daty powstania obowiązku podatkowego, w przypadku usługi wykonanej na rzecz podatnika – pod względem określenia prawidłowego terminu wystawienia faktury, która wyznacza datę powstania obowiązku podatkowego. Jak określić datę wykonania usługi budowlanej Choć data wykonania usługi budowlanej między podatnikami VAT nie wyznacza wprost daty powstania obowiązku podatkowego – jest ona istotna. Odniesienie się do niej przesądza bowiem o terminowym lub nieterminowym wystawieniu faktury. Jeśli faktura została wystawiona terminowo, wówczas data jej wystawienia wyznacza datę powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli natomiast została wystawiona z naruszeniem terminu, wtedy o dacie powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług budowlanych decyduje upływ 30 dnia od dnia wykonania usługi. W przeszłości przyjmowano, że datą wykonania usługi budowlanej jest data podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Warto nadmienić, że także obecnie dla celów podatku dochodowego data podpisania tego protokołu wyznacza moment powstania przychodu z tytułu wykonania usługi budowlanej. Resort finansów podkreśla jednak, że moment wykonania usługi budowlanej według ustaw o podatkach dochodowych ustala się niezależnie od regulujących to zagadnienie przepisów ustawy o VAT. W VAT jest zatem inaczej niż w podatku dochodowym. Przyjmuje się bowiem, że wykonanie usługi budowlanej następuje w momencie faktycznego zrealizowania wszystkich czynności, które składały się na tę usługę, a nie w momencie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Na tę zasadę wskazał także Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 1 kwietnia 2016 r. (sygn. w której stwierdził, że dla celów VAT: (...) nie należy wiązać momentu wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej ze spełnieniem formalności cywilnoprawnej, jaką jest podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego (...). (...) za datę wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy przyjąć datę faktycznego wykonania usługi, tj. dzień, w którym – w związku z wykonaniem określonej umową usługi lub jej części (jeżeli usługa jest przyjmowana częściowo) doszło do faktycznego zakończenia prac lub ich części – wykonawca zgłasza je do odbioru (w opinii wykonawcy usługi lub ich część są gotowe do ich przyjęcia przez nabywcę usługi). UWAGA! Wykonanie usługi budowlanej następuje w momencie faktycznego zrealizowania wszystkich czynności, które składały się na tą usługę, a nie w momencie podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Także sądy administracyjne zgodnie twierdzą, że nie ma uzasadnienia, aby moment wykonania usług budowlanych utożsamiać z podpisaniem protokołu zdawczo-odbiorczego. Przykładem takiego stanowiska są wyroki NSA z 7 lutego 2017 r. (sygn. akt I FSK 840/15), z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1482/15) oraz z 28 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1811/15). W tym kontekście sądy podkreślają, że nawet ewentualny brak protokołu zdawczo-odbiorczego w chwili wykonania usługi budowlanej nie świadczy o tym, że nie doszło w ogóle lub w konkretnej dacie do wykonania usługi. W orzecznictwie uznaje się, że podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego usługi budowlanej jedynie dokumentuje, potwierdza wykonanie usługi budowlanej. Jego podpisanie nie jest natomiast elementem usługi budowlanej, co wyklucza uznanie, że usługa budowlana jest wykonana dopiero z chwilą jego podpisania. Protokół zdawczo-odbiorczy usług budowlanych nie decyduje zatem o skutkach w VAT. Dla przykładu NSA w wyroku z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1482/15) stwierdził, że: (...) zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, momentem wykonania robót budowlanych, będzie zrealizowanie wszystkich warunków przewidzianych w umowach dotyczących tych usług, ale w zakresie ich elementów rozumianych potocznie, w oparciu o obiektywne kryteria, na których opierają się te pojęcia. Niewątpliwie protokół, o jakim mowa w sprawie, obiektywnie nie jest elementem usługi budowlanej czy budowlano-montażowej, a jedynie potwierdza jej wykonanie (...). Zdaniem sądów administracyjnych wykonanie usługi budowlanej następuje w dniu faktycznego wykonania wszystkich czynności określonych w warunkach umowy o roboty budowlane. Skutki błędnego określenia daty wykonania usługi budowlanej przedstawia poniższy przykład. Przykład Założenia: Spółka świadczy usługę budowlaną na rzecz innego podatnika VAT polegającą na wznoszeniu konstrukcji stalowych. Usługa została wykonana (zgłoszona do odbioru) 30 czerwca, natomiast faktyczne podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego nastąpiło 15 lipca. I wariant: Spółka przyjmuje, że 30-dniowy termin wystawienia faktury liczy od dnia faktycznego wykonania usługi, tj. od 30 czerwca. Usługę budowlaną zafakturowała 25 lipca. Faktura została wystawiona terminowo, tj. w ciągu 30 dni od daty wykonania usługi. Obowiązek podatkowy powstał w dacie wystawienia faktury, tj. 25 lipca. Spółka wykazała sprzedaż usługi budowlanej w deklaracji VAT-7 za lipiec. II wariant: Spółka przyjmuje, że 30-dniowy termin wystawienia faktury liczy od dnia podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego (jako dnia wykonania usługi). Usługę budowlaną zafakturowała 1 sierpnia, tj. w ciągu 30 dni od daty podpisania protokołu. Faktura została wystawiona po upływie terminu, tj. po 30. dniu od dnia wykonania usługi (powinna zostać wystawiona najpóźniej do 30 lipca, a została wystawiona 1 sierpnia). Obowiązek podatkowy nie jest związany z datą wystawienia faktury. Powstał on z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, czyli 30 lipca. Spółka powinna wykazać sprzedaż usługi budowlanej w deklaracji VAT-7 za lipiec. Wykazanie jej w deklaracji VAT-7 za sierpień (w związku z wystawieniem faktury) będzie błędne i spowoduje zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za lipiec. Przykład Spółka świadczy usługę budowlaną polegającą na wykonaniu konstrukcji dachowej. Usługa została wykonana (zgłoszona do odbioru) 30 czerwca. Odbiorca robót budowlanych nie podpisał jednak protokołu zdawczo-odbiorczego, ponieważ stwierdził, że jeden z warunków umowy nie do końca został wykonany, z czym jednak spółka, jako wykonawca, się nie zgodziła. W takiej sytuacji jeśli spółka: wystawi fakturę np. 10 lipca – obowiązek podatkowy powstanie 10 lipca w związku z wystawieniem faktury, w ogóle nie wystawi faktury – obowiązek podatkowy powstanie 30 lipca w związku z upływem terminu wystawienia faktury. Brak odbioru robót, powoduje, że spółka w deklaracji VAT-7 za lipiec i tak powinna rozliczyć VAT z tytułu sprzedaży usługi. Ewentualne skutki uwzględnienia zastrzeżeń odbiorcy powinna ona udokumentować późniejszym wystawieniem faktury korygującej. Podstawa prawna: art. 19a ust. 1, ust. 2, ust. 5 pkt 3 lit. a) i ust. 7, art. 106b ust. 1 pkt 1, art. 106i ust. 3 pkt 1 i ust. 7 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – z 2017 r. poz. 1221 Aneta Szwęch, ekspert w zakresie podatków i rachunkowości rozpoznania przychodu z tytułu kontraktu długoterminowego Spółka X zawarła umowę o wykonanie prac budowlanych. W zawartym kontrakcie nie przewidziano obowiązku zapłaty zaliczki. Ustalono dokonywanie okresowych odbiorów prac, nie przypisując jednak poszczególnym etapom robót określonej części wynagrodzenia. Poszczególne etapy prac, kończące się częściowymi odbiorami, miały w głównej mierze służyć sprawdzeniu jakości i kontrolowaniu terminowości realizowanej usługi. Przewidziane umową wynagrodzenie zostało określone dla całego zlecenia i nie ma możliwości przypisania jego części poszczególnym czynnościom, czy etapom. Zgodnie z umową, podpisany protokół odbioru końcowego jest podstawą do wystawienia przez wykonawcę faktury VAT i do otrzymania zapłaty za realizację zlecenia. W którym momencie należy rozpoznać przychód z tytułu wykonania usługi na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej „ustawą o PDOP”)? Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Moment powstania obowiązku w VAT przy usługach budowlanych Uzgodniony w umowie o świadczenie usług budowlanych i budowlano-montażowych odbiór robót, w sytuacji, gdy tego rodzaju warunek odzwierciedla normy i standardy istniejące w dziedzinie, w której taka usługa jest wykonywana, jest decydujący dla uznania, że usługa została wykonana dla potrzeb określenia chwili powstania obowiązku podatkowego w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a w zw. z art. 19a ust. 1 i 2 oraz art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. powstania przychodu: Decyduje data podpisania protokołu Przedsiębiorca zamierza zawrzeć z podmiotem zlecającym wykonanie usługi, taką umowę w której zaznaczony będzie każdy element usługi, w tym podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego. Czynność ta stanowić będzie integralny element wykonania usługi i wskazywać będzie moment zakończenia usługi. W jakiej dacie należy uznać zakończenie usługi, w której powstanie przychód, a tym samym nastąpi obowiązek wystawienia faktury dla zlecającego wykonanie usługi oraz obowiązek podatkowy? termin powstania obowiązku podatkowego w VAT mogą wpływać postanowienia umowne Publikowane dzisiaj orzeczenie NSA dotyczy rozstrzygnięcia sprawy, w której zapadł wyrok TS UE, stanowiący odpowiedź na zadanie przez NSA pytanie prejudycjalne (sprawa Budimex vs. Ministerstwo Finansów). Kwestia jest istotna, ponieważ dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT i powiązania go z postanowieniami konkretnej umowy, łączącej kontrahentów. Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT dla usług budowlanych Usługę budowlaną lub budowlano-montażową należy uznać za wykonaną w rozumieniu art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, z momentem faktycznego zakończenia zrealizowanych zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej robót budowlanych lub ich części (w przypadku usługi odbieranej częściowo), zgłoszonego przez wykonawcę ich odbiorcy, który to moment należy odróżnić od sporządzenia i podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego, mającego na celu udokumentowanie i potwierdzenie momentu faktycznego zakończenia prac lub ich części - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. zaliczek na usługi budowlane otrzymanych przed 1 stycznia 2017 r. Pytanie: Czy spółka musi korygować VAT za wystawione faktury zaliczkowe w 2016 r., czy stosując zasadę lex retro non agit wystawia tylko fakturę końcową na nowych zasadach, czyli z odwrotnym obciążeniem? zaliczek na usługi budowlane otrzymanych przed 1 stycznia 2017 r. Pytanie: Czy spółka musi korygować VAT za wystawione faktury zaliczkowe w 2016 r., czy stosując zasadę lex retro non agit wystawia tylko fakturę końcową na nowych zasadach, czyli z odwrotnym obciążeniem? o odwróconym VAT przy usługach budowlanych Stosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych - objaśnienia podatkowe1 MF z 17 marca 2017 r. o odwróconym VAT przy usługach budowlanych Stosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych - objaśnienia podatkowe1 MF z 17 marca 2017 r. powstania przychodu z tytułu usług budowlanych Pytanie podatnika: Spółka podpisała długoterminową umowę na roboty budowlano-montażowe. Strony uzgodniły miesięczny okres rozliczeniowy do ostatniego dnia każdego miesiąca. W celu rozliczenia spółka do dnia 25-go danego miesiąca przedstawia zamawiającemu wniosek z wykazem wykonanych prac oraz kwotą wynagrodzenia należnego spółce (protokół). Kiedy należy rozpoznać moment powstania przychodu podatkowego: w dacie zakończenia usługi czyli z końcem okresu rozliczeniowego wymienionego w protokole, czy w momencie zatwierdzenia i podpisania protokołu przez zamawiającego? odliczenia VAT z faktur otrzymanych od małego podatnikaPytanie podatnika: Wykonawca świadczący usługi na rzecz Wnioskodawcy, jest małym podatnikiem, rozliczającym VAT metodą kasową. W celu zabezpieczenia roszczeń odszkodowawczych o zapłatę kar umownych z tytułu nienależytego lub niewykonania zobowiązań wykonawcy Wnioskodawca zgodnie z umową ma prawo do potrącenia z wynagrodzenia za poszczególne etapy odbioru przedmiotu umowy kwotę w wysokości 5% tytułem kaucji na zabezpieczenie ww. roszczeń. Czy należy odliczać pozostałą nieodliczoną część VAT z faktur w wysokości odpowiadającej 5% zatrzymanej kaucji z każdej faktury w momencie zapłaty tej części lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych? Moment powstania obowiązku podatkowego przy refakturowaniu usług budowlanychPytanie podatnika: Wnioskodawca dokonuje przeniesienia (refakturowania) kosztów usług budowlanych lub budowlano-montażowych, zakupionych od podwykonawców, na rzecz swoich klientów. W jakim momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu refakturowania usług budowlanych? Kiedy, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, usługa budowlana świadczona przez podwykonawcę powinna zostać uznana za wykonaną? Zatrzymanie kaucji gwarancyjnej a ulga na złe długiPytanie podatnika: Czy w przypadku braku zapłaty przez Spółkę kaucji, określonej jako procent od wartości netto lub brutto faktury, zgodnie z cytowanymi powyżej postanowieniami, po upływie 150 dni od terminu płatności zatrzymanej kwoty kaucji, Spółka ma obowiązek skorygować odliczony VAT naliczony zgodnie z art. 89b ustawy o VAT Protokół zdawczo-odbiorczy a moment powstania obowiązku podatkowego w VAT Z uzasadnienia: W przypadku, gdy faktura nie zostanie wystawiona, momentem powstania obowiązku podatkowego będzie upływ terminu wystawienia faktury, określony w art. 106 i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, tj. upływ 30 dni od dnia wykonania robót budowlanych lub budowlano-montażowych, który to dzień nie jest tożsamy z dniem wystawienia protokołu zdawczo-odbiorczego. Postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu usługi za wykonaną pozostają bez znaczenia dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcje pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości. powstania przychodu. Zaliczka czy płatność za częściowo wykonaną usługę?Z uzasadnienia: Jeżeli z umowy wynika, że zapłata będzie uiszczana po zakończeniu kolejnych etapów robót budowlanych, wówczas przychody będą powstawały w terminie wykonania danego etapu tych robót. Nie będzie to wtedy w istocie zaliczka, nawet gdyby tak właśnie została przez strony nazwana. podatkowy w VAT przy robotach budowlanychPytanie podatnika: Spółka zamierza podpisać umowę dotyczącą realizacji robót budowlanych. Rozważane są trzy wersje umowy: faktura raz na miesiąc po podpisaniu protokołu, faktura po podpisaniu dokumentu potwierdzającego realizację etapu robót, faktura za wykonanie części usługi w danym okresie rozliczeniowym. Od jakiego momentu należy liczyć termin na wystawienie faktury w każdej z trzech analizowanych wersji umowy? Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w każdej z trzech analizowanych wersji umowy? na złe długi a kaucja gwarancyjnaPytanie podatnika: Czy w świetle przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2013 r. Wnioskodawca zatrzymując określony procent wynagrodzenia podwykonawcy jako kaucję gwarancyjną jest zobowiązany do zastosowania się do przepisu art. 89b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i złożenia korekty odliczonej kwoty podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną cześć należności dotyczącej kaucji gwarancyjnej, dla której termin płatności zgodnie z umową przekracza 150 dni? budowlane i budowlano-montażowe a VAT i podatek dochodowyPrzepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) nie zawierają definicji usług budowlanych i budowlano-montażowych. W tym zakresie należy więc odwołać się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.). I tak, zgodnie z art. 3 pkt 6, 7 i 8 tej ustawy: budowlane i budowlano-montażowe a VAT i podatek dochodowyPrzepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) nie zawierają definicji usług budowlanych i budowlano-montażowych. W tym zakresie należy więc odwołać się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.). I tak, zgodnie z art. 3 pkt 6, 7 i 8 tej ustawy: kaucja gwarancyjna jako koszt podatkowyZ uzasadnienia: Doprowadzenie spółki do niekorzystnego rozporządzenia swoimi środkami pieniężnymi nie jest okolicznością, której zaistnienie powoduje utratę przez spółkę określonych wartości podatkowych. Utrata przedmiotowych kwot pieniężnych z tytułu kaucji gwarancyjnych jest bowiem utratą składników majątku niemających wartości podatkowej. Zatem po stronie spółki nie powstała strata w rozumieniu tego pojęcia funkcjonującym na gruncie ustawy o CIT dotyczącym kosztów uzyskania przychodów. Trudno bowiem uznać zasadność twierdzenia, że brak możliwości odzyskania neutralnych podatkowo środków pieniężnych ma generować koszty uzyskania przychodów. na złe długi: Kaucja gwarancyjna a korekta VATZ uzasadnienia: Skoro "zapłata" tzw. kaucji gwarancyjnej polega na zatrzymaniu przez zamawiającego części wynagrodzenia należnego dla wykonawcy, organ był uprawniony do przyjęcia, że obie należności zostały w całości uregulowane. Kwoty należności (wierzytelności) objętej potrąceniem nie można bowiem uznać w tym zakresie za kwotę nieuregulowaną. W konsekwencji, do tej części zatrzymanego wynagrodzenia nie znajdują zastosowania regulacje zawarte w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT. Podatnik nie ma zatem prawa do korekty podatku należnego, ani odpowiednio obowiązku korekty podatku naliczonego w przewidzianych w tych przepisach terminach. na imprezę dla pracowników w kosztach działalności1. Finansowanie osobom zatrudnionym oraz ich rodzinom rozrywki i wypoczynku nie ma bezpośredniego związku z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na tej podstawie, z uwagi na skład osobowy uczestników takiej imprezy, wydatek ten nie może zostać uznany za koszt podatkowy. kaucji gwarancyjnej a korekta VAT w ramach ulgi na złe długiPytanie podatnika: Czy w przypadku zatrzymania części wynagrodzenia podwykonawcy w postaci kaucji gwarancyjnej, podatnik jest zobowiązany do zastosowania się do przepisu art. 89b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług i złożenia korekty odliczonej kwoty podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną cześć należności dotyczącej kaucji gwarancyjnej, dla której termin płatności zgodnie z umową przekracza 150 dni? można anulować faktury wprowadzonej do obrotuBrak jest podstaw do anulowania wystawionej i wprowadzonej do obrotu faktury VAT, gdyż potwierdza ona zaistniałe zdarzenie gospodarcze (tzn. potwierdza wykonanie usług budowlanych). Tym samym brak jest również podstaw prawnych do korygowania zadeklarowanego uprzednio przychodu należnego wynikającego z przedmiotowej faktury oraz deklaracji podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Stanowisko takie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia r., sygn. IBPBI/1/415-134/11/BK. wystawienia faktury przy świadczeniu usług budowlanychPytanie podatnika: Wnioskodawca świadczy usługi budowlane. Faktury sprzedaży wystawiane są na podstawie protokołów odbioru wykonanych robót budowlanych. Data wystawienia faktury najczęściej pokrywa się z datą sprzedaży (datą sporządzenia protokołu odbioru). Czy, przykładowo, usługa budowlana, która została wykonana w dniu 15 października, co zostało potwierdzone protokołem odbioru z dnia 15 października powinna być najpóźniej zafakturowana w dniu 14 listopada (z datą sprzedaży 15 października i datą wystawienia 14 listopada)? w walutach obcychPytanie podatnika: Z którego dnia należy zastosować kurs średni NBP w celu przeliczenia kwoty kosztów uzyskania przychodów? kaucji gwarancyjnejPytanie podatnika: Czy może pomniejszyć fakturę sprzedaży usług o kwotę 5% ogólnej wartości brutto, tj. kaucji gwarancyjnej zatrzymanej przez usługobiorcę oraz czy kwota potrąconej kaucji jest kosztem uzyskania przychodów? zakończenia usługi budowlanejPytanie podatnika: Czy płatności otrzymane na podstawie "Przejściowego Świadectwa Płatności" stanowią zaliczki niepodlegające zaliczeniu do przychodów, zgodnie z treścią art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy usługę budowlaną uznaje się za zakończoną z datą, w której kontrakt (zgodnie z jego treścią) uważa się za wykonany a roboty zaakceptowane, czy też w momencie faktycznego zakończenia robót na terenie budowy? księgowa i podatkowa zaliczek w trakcie roku (1)Celem niniejszego komentarza jest ukazanie księgowej ewidencji zaliczek u zaliczkobiorcy i zaliczkodawcy w trakcie roku przy zaliczce opiewającej na 100% należności, przy zaliczkach cząstkowych oraz przy zwrocie zaliczki. Do naszej kancelarii w ostatnim czasie zawitał klient z problemem dotyczącym końcowego odbioru robót budowlanych, których był wykonawcą. Jego problem polegał na tym, że inwestor, będący drugą stroną umowy, nie chciał przystąpić do końcowego odbioru robót budowlanych. Zgodnie z postanowieniami umowy, faktura końcowa mogła zostać wystawiona przez naszego klienta dopiero po podpisaniu przez strony protokołu odbioru końcowego. W tym wypadku brak było podstaw do wystawienia faktury, a w konsekwencji uzyskanie wynagrodzenia od inwestora. Inwestor wielokrotnie informował, że w przypadku wystawienia faktury bez protokołu, odeśle ją wykonawcy bez księgowania i zapłaty. Od daty zakończenia prac do pojawienia się klienta w naszym biurze minęło prawie 60 dni. To dużo czasu. Wyjaśniliśmy naszemu klientowi, że zgodnie z przepisami¹ inwestor ma obowiązek odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Doradziliśmy także by sam wyznaczył inwestorowi terminu odbioru wykonanych prac pod rygorem dokonania przez wykonawcę tzw. jednostronnego odbioru robót budowlanych. Taka możliwość została wskazana wprost przez Sąd Najwyższy², który potwierdził, że sporządzenie jednostronnego protokołu odbioru prac budowlanych przez wykonawcę jest dopuszczalne, jeżeli od jego sporządzenia uzależniona jest zapłata wynagrodzenia. Blokuje się w ten sposób potencjalną możliwość negatywnego odziaływania inwestora na wykonawcę lub podwykonawcę w przypadku umowy z generalnym wykonawcą. Taki mechanizm obronny ma na celu niedopuszczenie do sytuacji, w której to inwestor korzystałby z wybudowanego obiektu bez zapłaty wynagrodzenia na rzecz wykonawcy. Zgodnie z naszą rekomendacją, klient wezwał inwestora do odbioru robót pod rygorem skorzystania z wyżej wskazanego mechanizmu. Inwestor na pismo nie odpowiedział. W tej sytuacji wykonawca dokonał jednostronnego protokolarnego odbioru robót. Na tej podstawie wystawił fakturę za wykonane prace i wraz z protokołem wysłał ją inwestorowi. Po naszym piśmie, w którym wskazaliśmy na skuteczność takiego odbioru robót, inwestor uiścił na rzecz naszego klienta pełną kwotę wynagrodzenia zgodnie z wystawioną fakturą. zespół kancelarii cw 1. Art. 647 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.). 2. Wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 1998 roku, II CKN 673/97. Podmioty świadczące usługi budowlane bardzo często w umowach z inwestorami ustalają szczegółowy plan robót. Taki harmonogram zazwyczaj zakończony jest sporządzeniem protokołu zdawczo-odbiorczego w wyniku czego usługodawca może wystawić fakturę za wykonaną usługę. Zdaniem organów podatkowych przy ustaleniu obowiązku podatkowego protokół zdawczo-odbiorczy pełni jednak tylko funkcję pomocniczą i nie jest dokumentem, który decyduje o skutkach ORGANÓWSądy administracyjne przyznają rację fiskusowi, potwierdzając stanowisko prezentowane w interpretacjach podatkowych. Przykładowo można wskazać na wyrok NSA w Warszawie z dnia 28 kwietnia 2017 Sprawa dotyczyła spółki, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych i budowlano-montażowych oraz jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka zawiera umowy na roboty budowlane, które posiadają klauzule umowne i zgodnie z wolą stron ustalany jest określony harmonogram prac. Umowy określają zakres prac danego etapu, czas wykonania robót, wynagrodzenie za dany etap oraz w większości wskazują, że dany etap kończy się sporządzeniem protokołu tak przedstawionego stanu faktycznego wnioskodawca zadał pytanie, które miało rozwiać jego wątpliwość i potwierdzić, że z chwilą wystawienia faktury za wykonanie całości lub części usługi, nie później jednak niż z upływem 30 dni od dnia podpisania przez inwestora protokołu zdawczo-odbiorczego powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i podatkowy stwierdził jednak, że o wykonaniu usług budowlanych będzie decydować faktyczne ich wykonanie, łącznie z czynnościami, które są elementem świadczonych usług, nie zaś samo dostarczenie określonych w umowie dokumentów czy też sporządzenie dokumentów typu protokół zdawczo-odbiorczy. Ponadto fiskus wskazał, że momentem powstania obowiązku podatkowego z tytułu realizacji usług budowlano-montażowych będzie moment wystawienia faktury. Natomiast w momencie, kiedy faktura nie zostanie wystawiona, obowiązek podatkowy powstanie po upływie terminu 30 dni od dnia wykonania robót nie zgadzając się z wydaną interpretacją postanowił ją zaskarżyć. Wojewódzki sąd administracyjny, rozpoznając skargę nie zgodził się jednak

protokół odbioru robót budowlanych do faktury